ප්‍රවෘත්ති යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ කුමක්ද යන්න විමසීමේදී අංශ රැසක් කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ හැකිය. ඒ කාලානුරූපීව විවිධ පුද්ගලයන් ප්‍රවෘත්ති පිළිබඳ අර්ථ නිරූපණ සපයා ඇති බැවිනි මෙම සෑම ප්‍රකාශයකම ප්‍රවෘත්ති යන්නට වැදගත්කමක් ලබා දී තිබේ. එමෙන්ම ප්‍රවෘත්තිවලින් සිදුකෙරෙන කාර්යභාරය පිළිබඳවද අදහස් පළ වී ඇත. වඩාත් සුපුරුදු නිර්වචන මෙන්ම ඇතැම් විට නුපරුදු නිර්වචනද ඒ අතර වෙයි. ඉන් කීපයක් විමසා බලමු.
පුවෘත්ති යනු ප්‍රජාවේ විශාල කොටසක් උනන්දුව දක්වන හැම දෙයක්ම වෙයි. මීට කලින් කිසි විටෙක අවධානය යොමු නොවුණු දෙයක් වෙයි.
- චාල්ස් ඒ ඩානා -
- ජෝන් ඩී බොගාඞ් -
ප්‍රවෘත්ති යනු ඉතිහාසයේ ප්‍රථම දළ සටහනයි.
- බ්‍රෙන් බ්‍රැඩී -
මෙවැනි නිර්වචනවලින් පෙනී යන්නේ ප්‍රවෘත්ති පිළිබඳව විවිධ අර්ථකථන බිහිවී ඇති බවයි. කෙසේ වෙතත් එය ජනතාවට ලබා දිය යුතු අලුත් හා නැවුම් තොරතුරක් බව බොහෝ නිර්වචන වල ගැබ්ව ඇති අදහසකි.
මේ වන විට නම් ප්‍රවෘත්ති මිල අධික වෙළඳ භාණ්ඩයක තත්ත්යවකට පත්ව ඇත. ඊට විශාල ඉල්ලුමක් හා වටිනාකමක් නියම වී පවතී. රට අභ්‍යන්තයේ මෙන්ම රටින් පිටත සිදුවීම් පිළිබඳව බහුතරයක් දෙනා උනන්දුවක් දක්වති.
ලෝකය පුරාම එක් දිනක් තුළ සිදුවීම් රැසක් සිදුවෙයි. එම සෑම සිදුවීමක්ම ජනමාධ්‍ය මඟින් වාර්තා නොකරයි. ඉන් හැඟී යන්නේ ප්‍රවෘත්ති යනු යම් සිදුවීමක් වුවද සෑම සිදුවීමක්ම ප්‍රවෘත්ති නොවන බවයි. විවිධ හේතු ඊට ඇත. ජනමාධ්‍ය වාර්තා කරන්නේ තෝා ගත් කොටසක් පමණි. එනම් සිදුවීම් ලක්ෂ ගණනින් සීමිත සංඛ්‍යාවකි. මෙසේ සීමාසහිත ප්‍රමාණයක් ලබා දීම සඳහා තෝරා ගැනීමේ කාර්යය මහා පරිමාණයෙන් සිදු කළ යුතුය. එම තෝරා ගැනීම පදනම් වන්නේ කුමක් මතද? එය විමසිය යුතුය. අපි ඒවාට ප්‍රවෘත්ති වටිනාකම් යැයි කියමු.
ඔබත් ප්‍රවෘත්තියක වටිනාකම දැන ගන්න.
■ කාලීන බව
■ සමීප බව
■ අදාළ බව
■ නැවුම් බව
■ බලපෑම හා ආකර්ෂණය
■ කැපී පෙනීම
ආදී කරුණු කීපයක් මූලික වශයෙන් ප්‍රවෘත්ති තෝරා ගැනීමට දායක වෙයි. ඒ හැරුණු විට,
අසාමාන්‍ය තොරතුරු
ගැටුම්කාරී තොරතුරු
සංවර්ධන තොරතුරු
රාජ්‍ය තොරතුරු
ස්වාභාවික තොරතුරු
ආදියත් වැදගත් වෙයි.
සිද්ධිමය වටිනාකම් ඇති වාර්තාකරණය සඳහා වාර්තාකරුට මඟ පෙන්වන්නේ මොනවාද යන ප්‍රශ්ණය මතු වූ විට ඉහත සඳහන් සාධක කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ හැකිය. ප්‍රවෘත්තිමය වටිනාකමක් ඇති සිද්ධියකට කොතරම් ඉඩක් වෙන් කළ යුතුද යන්න තීරණය කිරීමටද එම සාධක ඉවහල් වෙයි. වර්තමාන තොරතුරු යුගයේ මූලිකම අවශ්‍යතාවයක් ලෙස ප්‍රවෘත්ති හැඳින්විය හැකිය. ඒ අනුව ප්‍රවෘත්ති වනාහි කිසියම් සිදුවීමක් පසුපස හඹා යන සෙවණැල්ලකි.
